निर्लज्जम सदा सुखीम्

घटना १ - सामान्य दॄष्टीकोन

स्थळ - अर्थातच ऑफिस

वेळ - चंद्र जांभया देत सूर्याला वर बोलावत झोपायच्या तयारीत आहे.

पार्श्वभूमी - तुम्ही नेहमीप्रमाणे असंख्य चुका केल्याने बॉसला वरून दट्ट्या मिळालाय. तोच दट्ट्या आता बॉस तुमच्याकडे घेऊन येतोय.


बॉस - काय हा मूर्खपणा???

तुम्ही - क क क काय झालं सर...

बॉस - काय झालं म्हणून काय विचारतोस? डोक्यात मेंदू आहे की गुंतवळ?

तुम्ही -माझं काही चुकलं का?

बॉस - नाही, तुला नोकरी दिली हेच चुकलं माझं. अरे हे हे असं प्रेझेंटेशन कुणी लिहिलं

होतं का?

तुम्ही - मी लिहिलं की सर...

बॉस - अरे गाढवा, ह्यात किती चुका आहेत... पाठवण्यापूर्वी मला दाखवायला काय धाड
भरली होती?

तुम्ही -(तुम्हाला घाम फुटायला सुरुवात होते) सर हे तयार करता करता फार उशीर
झाला, तुम्ही तोवर निघाला होतात.

बॉस - मग सकाळी दाखवायचं...

तुम्ही -सर ते कालच पाठवायचं होतं म्हणून पाठवलं. आय एम सॉरी...

बॉस - तुझ्या सॉरीचं काय लोणचं घालू?

(तुम्हाला थोडं भिरभिरल्यासारखं होतं)

बॉस - ही तुझ्या हातून झालेली शेवटची चूक. ह्यापुढे अजून एक जरी चूक झाली तरी तो
तुझा ह्या कंपनीतला शेवटचा दिवस असेल.

बॉस असा ताणताणताणताण बोलत असताना इथे तुमच्या डोक्यात भुंगा सुरू होतो. नोकरी जाणार ह्या विचारासोबत डोळ्यासमोर होम लोनचे हफ्ते, गाडीचे हफ्ते, ट्रिपची तयारी, मुलांच्या फिया, सिगारेटचे सतत वाढणारे दर ह्या गोष्टी फेर धरून नाचू लागतात आणि तुम्हाला अंधारी येते. चक्कर येऊन तुम्ही किबोर्डवर कोसळता.


बॉस - नॉनसेन्स, ह्या किबोर्डचा खर्च तुझ्या पगारातून कापला जाईल.


-----------------------------------------------------------------------------------------------------


घटना १ - निर्लज्ज दॄष्टीकोन

स्थळ - अर्थातच ऑफिस

वेळ - ऑर्कूट, फेसबूक, ट्विटर, सॉलिटेअर हे सगळे सोबत असताना किती वाजले ह्याकडे कोण लक्ष देतो? २० मिनिटांपूर्वी पिझ्झा आलाय. ती शेवटची ऑर्डर होती. म्हणजे साधारण १२ वाजले असावेत.

पार्श्वभूमी - तुम्ही नेहमीप्रमाणे असंख्य चुका केल्याने बॉसला वरून दट्ट्या मिळालाय. तोच दट्ट्या आता बॉस तुमच्याकडे घेऊन येतोय. तुम्ही Alt + Tab वापरून ०.००००००००१ सेकंदात कामाची विंडो उघडता.


बॉस - काय हा मूर्खपणा???

तुम्ही - हो ना... च्यायला ही काय वेळ आहे कामं करायची. चांगलं ए. सी. फुल स्पीड
वर टाकून दुलई ओढून झोपण्याऐवजी आम्ही बसलोय इथे आकडे खाजवत. बरं, तुम्हाला काय झालं?
बॉस - काय झालं म्हणून काय विचारताय... डोक्यात मेंदू आहे की गुंतवळ?

तुम्ही - तुम्ही जो पगार देता त्या पगारात गुंतवळच सापडणार डोक्यात... मेंदू हवा असेल तर जरा कंपनीला सांगा पगार वाढवायला. (गायतोंडे साब) इतने पगार में घर नहीं चलता, दिमाग क्या चलेगा.

बॉस - तुला नोकरी दिली हीच माझी चूक झाली...

तुम्ही - अजून एक चूक झाली. मला काम दिलंत. हॅ हॅ हॅ....

बॉस - हॅ हॅ हॅ करून हसतोयस काय निर्लज्जासारखा. ह्या प्रेझेंटेशन मधे किती चुका
आहेत... पाठवण्यापूर्वी मला का नाही दाखवलं?

तुम्ही - त्यासाठी ऑफिस मधे असावं लागतं. तुम्ही डिनरला उशीर होईल म्हणून ८ ला पळता घरी आणि आमची टीम मरतेय इथे रात्री २-२ वाजेपर्यंत. हे फार होतंय. मी मॅटर एस्कलेट करेन.

(बॉसला घाम फुटायला सुरूवात होते )

बॉस - आज थांबलोय ना मी?

तुम्ही - आज कशाला थांबलात? दांडिया खेळायला? काम काल होतं, काल थांबायचंत.

बॉस - रात्री नाही तर निदान सकाळी तरी दाखवायचं

तुम्ही - रात्री ३ च्या पुढे घरी गेल्यावर मी पुन्हा सकाळी लवकर ऑफिसला येऊ? जमणार नाही. तुमच्या अपेक्षा आम्हाला मिळणार्‍या पगाराइतक्याच ठेवल्यात तर बरं होईल...
(बॉसला थोडं भिरभिरल्यासारखं होतं. बॉस फारच भेदरला असेल तर आडलीच्या भाषेत "ज्यादा बोलियाचं काम नाय" असंही बोलून घ्या.)

तुम्ही - हे बघा, आज असं बोललात, पुन्हा बोलू नका. तुम्हाला माहिती आहे की माझी टीम निश प्रोजेक्टवर काम करते. ३ महिन्यानी रिलीज आहे. सगळ्या कोड फाईल्स आणि सोर्स कोड्स आमच्याकडे आहेत. आणि महत्त्वाचं म्हणजे आम्हाला 'क्ष' कंपनीकडून दुप्पट पगाराची ओपन ऑफर आहे. एकाच वेळी ८ च्या ८ जणं सोडून जाऊ आणि जाताना क्लायंट पण घेऊन जाऊ. तुम्हाला काय वाटलं बॉस आहात म्हणून काय गुलाम झालो आम्ही तुमचे?


तुम्हाला असे निर्लज्जपणे ताणताणताणताण बोलताना पाहून इथे बॉसच्या डोक्यात भुंगा सुरू. अख्खीच्या अख्खी टीम सोडून जाणार आणि सोबत क्लायंटपण नेणार ह्या विचारासोबत बॉसच्या डोळ्यासमोर परफॉर्मन्स रिव्ह्यू, ऑफशोअरचा चान्स, रिटेन्शन बोनस, त्याच्या होम लोनचे हफ्ते, गाडीचे हफ्ते ह्या गोष्टी फेर धरून नाचू लागतात आणि त्याला अंधारी येते. चक्कर येऊन तो तुमच्या किबोर्डवर कोसळतो.

तुम्ही - मोडलास किबोर्ड. मोड तिज्यायला... माझ्या बापाचं काय जातंय.

(तुम्ही लगेच मोबाईलवरून फेसबूकचं स्टेटस अपडेट करता "बॉसला झीट आणली". तुम्हाला दुसर्‍या क्षणी कंपनीतल्या लोकांकडून अभिनंदनाचे १७६० मेसेजेस येतात.)


घटना १ समाप्त

बघितलंत? आपला दॄष्टीकोन थोडासा बदलल्याने आपण कसे सुखात आणि निश्चिंतपणे जगू शकतो. निर्लज्जपणाच्या एक दगडात तुम्ही किती पक्षी मारलेत? बॉसला गप्प केलंत, लवकर निघायची सोय केलीत, पगार वाढवायची सोय केलीत, स्वतःच महत्त्व वाढवलं. म्हणून म्हणतो "निर्लज्ज व्हा. सुखी व्हा".

एका सदऱयाला चार तास तर साडीला किती?

दाढी, आंघोळ आणि खरेदी हा प्रकार खरे तर पटकन आटपायचा...पण खरेदी या शब्दाच्या मागे 'लग्नाची' हे विशेषण लागले की, दोन मिनिटांचे दोन तास होतात. अलीकडेच हा प्रकार याची देही याची डोळा अनुभवला. याची देही या शब्दाचा अर्थ इकडे शब्दश: घ्यायचा आहे. सुरुवात सदऱयाने झाली. म्हटलं कॉटन बाजारमध्ये होऊन जाईल. पण पटकन होईल ती 'लग्नाची खरेदी' खरेदी कसली? एक सदरा ट्राय केला, मग दुसरा... पसंत नाही पडला त्यामुळे दुसऱया दुकानात गेलो, तिथून तिसऱया... या खरेदीसाठी नेमका टीशर्ट घालून गेलो होतो. त्यामुळे दर वेळी टी-शर्ट काढा, सदरा घाला, असा व्यायाम प्रकार सुरू होता. टी शर्ट एक और सदरे पचास अशी काहीशी परिस्थिती झाली होती. सदरा पसंत पडेल तेव्हा पडेल. पण एकसारखी काढ-घाल केल्यामुळे टीशर्टच्या गळ्याचा भायखळा होण्याची भीती वाटत होती. ठाण्याच्या कॉटन बाजारनंतर केंब्रिज, त्यानंतरच्या दुकानांची नावे आठवत नाहीत. कुठे रंग छान तर हात तोकडे, कुठे कापड छान पण हात तोकडे अशी गत होत होती. माझे हात म्हणजे 'अजानबाहुत्वाला दोन बोटे कमी' असे आहेत. त्यामुळे आवडण्याची कारणे अनेक होती, पण हात तोकडे हे नावडण्याचे एकमेव कारण. या प्रकारात सुमारे अडीच-तीन तास गेले. माझा उत्साह मावळत होता, पण 'ही' मात्र ठाम होती. संदीपही 'हा ट्राय करून पाहा' वगैरे थोडे चीअर वर्ड्स म्हणून उत्साह टिकवून ठेवण्याचा प्रयत्न करत होता. मध्येच आता अंगठी पाहू या म्हणून मी त्या दोघांना थोडं डायव्हर्ट करण्याचा प्रयत्न केला पण हीचा निश्चय ठाम होता. ठाणा नाही, म्हटल्यावर आमचा मोर्चा निर्मल लाईफस्टाईलकडे... फॅब इंडियामधील सदऱयाचे हात अजानबाहूंसाठी असतात हे ऐकले होते, त्यामुळे तिथे गेलो. हात मोठे असले तरी मूळात तिथले सदरे अगदीच कॅज्युअल...तो सदरा घालून साखरपुड्याला उभा राहिलो, तर पाहुण्यांनी मला ओळखलेही नसते. पण तिथल्याच एका माणसाने खत्रीकडे अंगुलीनिर्देश केला. खत्री हे केवळ सदऱयांचेच दुकान...पण किमती निर्मल लाईफस्टाईलमुळे काकणभर जास्तच.. अखेर तो क्षण आला...मला, हिला आणि संदीपला तो सदरा आवडला...अर्थात हात थोडे शॉर्टच होते, पण मोठ्या मापाचा आणि हात अल्टर कमी करून मला हवा तसा सदरा मिळाला... चार तासांची पायपीट आणि रिक्षापीटीचे चीज झाले. पुलंच्या प्रवासवर्णनात सूट कसा शिवलाय हे पाहण्यासाठी जे करतात त्याला ट्रायल म्हणतात असे वर्णन आहे, पोलीसांकडून होणाऱया चौकशीलाही ट्रायलच म्हणतात असे पुलंनी लिहिले आहे. त्यांना आलेला हा स्वानुभव युनिव्हर्सल आहे, याची प्रचिती मलाही आली. असो, खरेदीला किती वेळ लागणार आहे, याची पहिली झलक मिळाली. न जाणो, पटकन खरेदी झाली असती तर पुढेही मी गाफील राहिलो असतो...आता मात्र पूर्ण तयारी आणि भरपूर वेळ काढून खरेदीला जाणार आहे. पुढच्या रविवारी मिशन अंगठी आणि साडी....

रिक्षा पढो

एका उर्दू नाटकात, बुढ्ढा घर पे है किंवा बकरा किश्तो पे... ती व्यक्तिरेखा म्हणते. अरे शायरी करनी है तो किताबेँ पढने की कोई जरूरत नही. ट्रक पढो रिक्षा पढो. खरंच चालता चालता डोळे उघडे ठवेल तर ओठावर हसू आणणाऱया कितीतरी गोष्टी असतात...आजच एका रिक्षाच्या मागच्या बाजूला लिहिलं होतं....
चिटके तो फटके

सहज आठवण आली

१८ नोव्हेंबर... विसरूच शकत नाही ही तारीख...मला लोकसत्तामध्ये लागून जेमतेम महिना झाला होता...बाबांनी एक्झिट घेतली. येत्या शनिवारी वस्त्रहरणचा प्रयोग आहे. आई सांगत होती, फार वर्षांपूर्वी. तेव्हा आम्ही वांद्र्याला राहत होतो. मच्छिंद्र कांबळीने बाबांना निमंत्रित केलं होतं प्रयोगासाठी...मी खूप लहान होतो. बाबा म्हणाले चला जाऊ या. मी म्हटलं, नाटक नको, मला खेळायचं आहे...मग बाबांनी त्यांची तिकीटं ऑफिसमधल्या कोणालातरी देऊन टाकली. त्यानंतर आईने वस्त्रहरण नाटक पाहिलेले नाही. बाबांचंही राहूनच गेलं असेल. आणि आज मी त्या नाटकाच्या बातम्या करतोय. उद्या तर कलाकारांना भेटणार आहे. वाटतं बाबा असते तर??? काही प्रश्नांना उत्तरं नसतात.

प्रथम दिवसे

आज पहिल्यांदाच युनिकोड वापरून टाईप करतोय. हा छान प्रकार आहे. युनिकोड आपल्याकडे आला. छान झाले. आपण तो फुकट वापरतो. पण खरच हा फुकट आहे का? मायक्रोसॉफ्ट भारतावर एवढी मेहेरबान नाही होणार की, ते आपली भाषा त्यांच्या अॅप्लिकेशन्समध्ये फुकट वापरून देतील. त्यांनी ही सोय द्यावी म्हणून भारत सरकारने त्यांना अर्थातच काही रक्कम देऊ केली आहे. मध्यंतरी मी शुभानन गांगल या गृहस्थांना भेटलो. मर्चंट नेव्हीमध्ये काम करणाऱया या माणसाने मराठी भाषेबाबत फार काम केले आहे. गेली तीस वर्षे ते मराठी भाषेबाबत काम करत आहेत.
आपल्या भाषेचा मुख्य फायदा किंवा जमेची बाजू ही की ही मौखिक भाषा आहे. आपण जे बोलतो ते लिहितो. इंग्रजी ही चित्रभाषा आहे. त्यामुळे एखाद्या स्पेलिंगचा उच्चार कसा करायचा हे त्यांना समजावून सांगावे लागते. कारण 'ए' हे मूळाक्षर तेथे hare (ए), cat (अॅ), ball (ऑ) असे विविध प्रकारच्या शब्दांमध्ये वापरले जाताना त्याचा वेगवेगळा उच्चार होतो. मराठीत हे संभवत नाही. उच्चाराप्रमाणे आपण भाषा लिहितो. जगातील कोणतीही भाषा आपण मराठी लिपीतून लिहू शकतो. स्पेलिंग हा प्रकार आपल्याकडे संभवत नाही. आता तुम्ही म्हणाल की, ऱ्हस्व आणि दीर्घ हे प्रकार आपल्याकडे आहेतच की? एकदम बरोबर... पण का हो, खरंच या ऱहस्व दीर्घाची गरज आहे का?

Ye hai Mumbai meri jaan

I saw a person with a getting down from a first class compartment of Local train. He was wearing Van huesen Shirt, Black Berry trouser with a laptop bag.... went to bootpolish wala... and said... ''Boss, special polish" Ye hai mumbai meri jaan...

baba ke liye

baba ke liye.. baby ke liye... 15-20 wale ka sirf dus rupaya... everyday while returning to home from office by a local train i hear this sound... in the middle of book reading when the song getting played on neighbour's mobile does not distracts me... i get attracted to this sound baba ke liye... he is selling the drawing book... one has to put colors in it and enjoy the sheer joy out of it...the one who is selling baba ke liye and baby ke liye himself is a 'baba'... and he is selling the joy which he should be experiencing... coming at naka i shared this thing... chhotya asked what can we do to change this.... i just said... if you can sponsor the education of on child, it would be enought... in the back of his mind he must have done some calculations... chhotya came with novel idea... what if it is made compulsary for any person who is getting money above a cetain level to sponsor the education of one child in need... what say??? baba ke liye itana kar sakate hai?